Adwokat kościelny i jego rola w procesie przed sądem metropolitalnym

Być może zastanawiacie się czasem kim jest adwokat kościelny i jaka jest jego rola w tzw. rozwodach kościelnych czy unieważnieniach małżeństwa? Czy tak samo jak w sądzie cywilnym zakłada na sprawę togę z zielonym żabotem?

Otóż nie praca adwokata kościelnego wygląda troszkę inaczej J. Po pierwsze nie nosi togi J. Nie każdy prawnik jest również adwokatem kościelnym. Prawo kanoniczne określa następujące wymagania dla osób, które chcę być adwokatami kościelnymi:

- musi być pełnoletni i nienaruszonej sławy,

- ma być katolikiem,

- musi mieć doktorat z prawa kanonicznego lub być prawdziwie biegłym w prawie kanonicznym (w praktyce są to zwykle osoby mające ukończone studia magisterskie z zakresu prawa kanonicznego oraz zdany egzamin licencjacki),

- zatwierdzony przez biskupa w danym sądzie kościelnym.

Warto zaznaczyć, że udział adwokata kościelnego w tzw. rozwodach kościelnych lub unieważnieniach małżeństwa (prawidłowo proces stwierdzenia nieważności małżeństwa) powinien rozpocząć się od sporządzenia skargi powodowej. Adwokat kościelny jako osoba biegła w prawie kanonicznym bez problemu napisze skargę powodową zgodnie w wymogami wskazanymi przez prawo. Dobrze napisana skarga powodowa bardzo pomaga na dalszym etapie procesu stwierdzenia nieważności małżeństwa.

Do kompetencji adwokata kościelnego należy także przygotowywanie propozycji pytań dla świadków, uwag do opinii biegłych, uwag do opinii obrońcy węzła małżeńskiego oraz innych pism procesowych. W uwagach do opinii obrońcy węzła małżeńskiego adwokat kościelny powinien wskazać zbiorczo wszystkie fakty przemawiające za nieważnością małżeństwa. Po zapoznaniu się z całością materiału dowodowego przygotowuje tzw. głos obrończy. W piśmie tym adwokat kościelny powinien ustosunkować się do całości zgromadzonego materiału dowodowego oraz wszystkich przytoczonych w procesie okoliczności przemawiających za nieważnością małżeństwa. 

Warto zaznaczyć, że aby strona mogła być reprezentowana przez adwokata w procesie musi przedłożyć trybunałowi autentyczne zlecenie. Wówczas taki adwokat zostaje zatwierdzony ad casum i od tego czasu czynnie reprezentuje stronę w procesie.

W sądach kościelnych znajdują się również listy tzw. stałych adwokatów zatwierdzonych do wykonywania funkcji w danym sądzie. Należy jednak pamiętać, że zatwierdzenie w jednym sądzie kościelnym nie daje możliwości występowania przed innym trybunałem. Wówczas reprezentowanie strony jest możliwe po uzyskaniu zatwierdzenia ad casum (do sprawy).

Podsumowując wypada zaznaczyć, że adwokatem kościelnym może być tylko osoba, które spełnia wyżej wymienione warunki określone przez prawo kanoniczne. Adwokat kościelny powinien czynnie reprezentować Klienta w procesie wnosząc odpowiednie pisma i inne umotywowane uwagi. Warto korzystać z pomocy wykwalifikowanych osób znających materialne i proceduralne przepisy prawa kanonicznego. 

Udział adwokata kościelnego w procesie pomaga w udowodnieniu przesłanek powodujących nieważność małżeństwa co pozwala na uzyskanie stwierdzenia nieważności małżeństwa zwanego błędnie rozwodem kościelnym lub unieważnieniem małżeństwa.