Świadkowie w procesie stwierdzenia nieważności małżeństwa

Zeznania świadków obok dokumentów stanowią jeden z najczęściej spotykanych dowodów w procesie stwierdzenia nieważności małżeństwa.

Na wstępie należy podkreślić, że obowiązek zaproponowania świadków spoczywa na stronie inicjującej proces (stronie powodowej). Osoba rozpoczynająca kościelny proces stwierdzenia nieważności małżeństwa ma obowiązek wykazać, że małżeństwo przez nią zawarte jest nieważne. Jeśli strona pozwana zaproponuje do procesu nowy tytuł wówczas, to również ona jest zobowiązana do przedstawiania w sądzie swoich świadków.

W procesie kościelnym obowiązuje zasada, że jeden świadek nie jest wystarczający. Choć od tej zasady pojawiają się oczywiście wyjątki. Najlepszym rozwiązaniem jest zaproponowanie około 4 świadków. Zwykle lista świadków jest przedstawiana sądowi wraz ze skargą powodową. Warto przy tym wskazać okoliczności odnośnie, których świadek ma zostać przesłuchany. Strona pozwana zwykle proponuje swoich świadków w odpowiedzi na skargę powodową. Strony mogą przedstawiać nowe dowody w tym świadków, aż do momentu zakończenia postępowania dowodowego.

Strona musi dokładnie zastonowić się kto może potwierdzić treść wniesionego przez nią pozwu i czy świadek posiada niezbędną wiedzę w tym zakresie. Nie ma sensu podawać na świadka kogoś kto nie posiada niezbędnej wiedzy. Dobrym świadkiem jest osoba, która znała stronę jeszcze w okresie przedślubnym. Do pożądanych świadków należy również osoba, która wiedzę o małżeństwie stron czerpie z własnych obserwacji. Odpowiednim świadkiem jest także osoba, która wiedzę o małżeństwie stron uzyskała w tzw. okresie niepodejrzanym czyli w czasie kiedy strony były jeszcze ze sobą w bliskich i dobrych relacjach.

Kto zatem może być świadkiem?

Zwykle prosi się o przesłuchanie członków rodziny i znajomych. Strona powinna jednak unikać powoływania świadków wyłącznie z nią związanych. Szczególnie w sytuacji gdy brak jest innych dowodów na potwierdzenie treści zawartej w skardze powodowej. Oczywiście bardzo wskazane jest żeby również strona pozwana powoła swoich świadków i inne dowody. W sytuacji kiedy tego nie zrobi sąd aby uniknąć zarzutu jednostronności procesu może to zrobić z urzędu.

Na koniec warto jeszcze dodać kto nie może być świadkiem:

• duchowni w odniesieniu do tego co im przekazano z racji sprawowania św. posługi, urzędnicy państwowi, lekarze, położne, adwokaci notariusze i inni zobowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej lub urzędowej, także z racji udzielania porady;

Strona lub strony mogą jednak zwolnić z tej tajemnicy w zakresie materii, która dotyczy ich osoby na użytek zeznań w procesie.

- świadkiem nie może być również osoba, która obawia się, że przez jej zeznania zniesławienia dozna jej małżonek, krewni lub powinowaci.

Warto dokładnie zastanowić się nad tym kogo podamy na świadka. Zeznania świadków mają bowiem bardzo często kluczowe znaczenie dla wyniku procesu.